Những Rủi Ro Có Thể Gặp Khi Thực Hiện Phương Pháp Đốt Sóng Cao Tần (RFA)
Phương pháp đốt sóng cao tần (RFA) ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các tổn thương tuyến giáp nhờ ưu điểm ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh và hiệu quả cao. Tuy nhiên, giống như bất kỳ thủ thuật y khoa nào, RFA cũng tiềm ẩn những rủi ro và biến chứng nhất định mà người bệnh cần hiểu rõ trước khi quyết định thực hiện. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các nguy cơ có thể gặp, cũng như các biện pháp phòng tránh và xử trí nhằm đảm bảo an toàn tối đa.

1. Dị ứng thuốc tê
 Nguy cơ: Thuốc tê tại chỗ được sử dụng để giảm đau trong thủ thuật có thể gây dị ứng, từ các biểu hiện nhẹ như ngứa, nổi mẩn đến phản ứng nghiêm trọng như sốc phản vệ.
 Biện pháp kiểm soát:
     +Khai thác kỹ tiền sử dị ứng thuốc tê hoặc các loại thuốc khác trước thủ thuật.
     +Chuẩn bị sẵn thuốc và thiết bị cấp cứu dị ứng tại phòng thủ thuật.
     +Cân nhắc sử dụng loại thuốc tê khác hoặc phương pháp giảm đau thay thế nếu bệnh nhân có tiền sử dị ứng.

2. Tụ máu vùng cổ
Nguy cơ: Việc xuyên kim có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ ở cổ, gây tụ máu dưới da, dẫn đến sưng đau hoặc nguy cơ chèn ép vùng cổ.
 Biện pháp kiểm soát:
     +Thực hiện thủ thuật với kỹ thuật chuẩn xác, nhẹ nhàng để tránh tổn thương mạch máu lớn.
     +Theo dõi sát sau thủ thuật để phát hiện sớm tụ máu.
     +Nếu có tụ máu, tiến hành ép chặt vùng cổ; trường hợp tụ máu lớn hoặc chảy máu không kiểm soát cần can thiệp y tế kịp thời.

3. Tổn thương dây thần kinh quặt ngược
Nguy cơ: Dây thần kinh quặt ngược vận động các cơ thanh quản, rất gần tuyến giáp. Tổn thương do nhiệt từ sóng cao tần có thể gây khàn tiếng, mất tiếng, thậm chí khó thở.
 Biện pháp kiểm soát:
     +Sử dụng siêu âm hướng dẫn để xác định chính xác vị trí kim, tránh làm tổn thương dây thần kinh.
     +Liên tục hỏi bệnh nhân về thay đổi giọng nói hoặc cảm giác vướng họng trong quá trình đốt.
     +Nếu nghi ngờ tổn thương, ngừng đốt và tiêm glucose 5% làm lạnh quanh khoang tuyến giáp để giảm viêm.
     +Phần lớn tổn thương hồi phục trong 1-3 tháng.

4. Tổn thương hạch giao cảm
Nguy cơ: Hạch giao cảm ở vùng cổ có vai trò điều hòa chức năng thần kinh thực vật. Tổn thương có thể dẫn đến rối loạn huyết áp, mồ hôi hoặc các triệu chứng thần kinh khác.
 Biện pháp kiểm soát:
     +Thực hiện thủ thuật dưới hướng dẫn siêu âm để tránh vùng hạch giao cảm.
     +Theo dõi sát các dấu hiệu bất thường, dừng thủ thuật nếu nghi ngờ tổn thương.

5. Buồn nôn, nôn
Nguy cơ: Có thể xảy ra do kích thích thần kinh hoặc tác dụng phụ thuốc.
 Biện pháp kiểm soát:
     +Theo dõi kỹ, dừng đốt nếu xuất hiện triệu chứng.
     +Sử dụng thuốc chống nôn khi cần thiết.

6. Bỏng da hoặc tổn thương mô xung quanh
Nguy cơ: Nhiệt từ sóng cao tần có thể gây bỏng da hoặc tổn thương mô nếu công suất quá cao hoặc kỹ thuật không đúng.
 Biện pháp kiểm soát:
     +Đánh giá kỹ trước thủ thuật để chọn công suất phù hợp.
     +Kiểm soát chính xác vị trí kim bằng siêu âm.
     +Rút kim từ từ, đúng kỹ thuật, tránh rút đột ngột khi đang đốt.

7. Đau tạm thời tại vùng đốt
Nguy cơ: Đau nhẹ hoặc khó chịu do phản ứng viêm trong và sau thủ thuật.
 Biện pháp kiểm soát:
     +Giải thích trước cho bệnh nhân về khả năng đau nhẹ.
     +Sử dụng thuốc giảm đau nếu cần.
     +Theo dõi, tái khám nếu đau kéo dài hoặc dữ dội.

8. Ho hoặc khó thở
Nguy cơ: Kích thích dây thần kinh hoặc tổn thương khí quản gây ho, khó thở.
 Biện pháp kiểm soát:
     +Ngừng di chuyển kim ngay khi xuất hiện triệu chứng.
     +Theo dõi hô hấp sát sao.
     +Can thiệp y tế khẩn cấp nếu khó thở nặng.
=> Mặc dù đốt sóng cao tần (RFA) là phương pháp điều trị ít xâm lấn, an toàn và hiệu quả cho các tổn thương tuyến giáp, các rủi ro vẫn có thể xảy ra nếu không được thực hiện và kiểm soát đúng cách. Việc lựa chọn bệnh nhân phù hợp, kỹ thuật chuẩn xác dưới sự hướng dẫn của siêu âm, cùng với theo dõi sát sao trong và sau thủ thuật sẽ giúp hạn chế tối đa các biến chứng, đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.
----------------------------------------------------
🏩Bác sĩ CKI, Nguyễn Đức Tỉnh